Hayatımızdaki Bazı İcatlar ve Hikayeleri (2)
KİLİT : 1787’ de Joseph Bramah tarafından tasarlanan kilit, ancak 75 yıl sonra Londra’ da bir sergi sırasında bir ziyaretçinin 51 saat süren uğraşı ile açılabilmiştir. Tarihte ilk kilitleri eski Mısırlılar’
ın kullandığı bilinmektedir. Kilitler tahtadan yapılıyor ve açılıyordu. Anahtarın üzerinde değişik uzunluklarda silindir pimler vardı. Mısırlılar’ dan esinlenen Linus Yale, Yale kilit olarak bilinen ilk modern pimli kilidi üretti.
VİDA : MÖ 5. yüzyılda Archytas of Terentum, vidayı icat etti. İlk vidalar tahtadan yapılmakta ve zeytinyağı ile preslenmekteydi. Metal vidalar ise ilk olarak 15. yüzyılda Ege’nin iki yakasında karşımıza çıkmaktadır.
MAKAS : Bugün kullandığımız makasın patenti, 1893’ te Louis Austin tarafından Washington’ da alındı. Tam olarak ne zaman ve kim tarafından icat edildiği bilinmese de İskender’ in Mısır’ ı fethiyle gelişen güzel sanatlarda üstünlük sembolü olarak kullanıldığı biliniyor.
SAKLAMA KABI : 1795’ te Fracois Appert, oluşturduğu kapak sistemi sayesinde kapların içine hava sızmasını önleyen ve böylece gıdanın bozulmasını geciktiren bir sistem geliştirdi. Appert’ in bulduğu ilk saklama kapları aslında zamanı için bir devrim niteliğindeydi. Çünkü gıdaların bozulmadan saklanabilmesi gerçekten zordu.
AYAKKABI MAKİNESİ : Jan Ernst Matzeliger, ayakkabı yapma makinesini icat etti. 1850’ li yıllarda tüm ayakkabılar elde yapılıyor ve bu da zaman alıyordu. El yapımı olduğu için fiyatları da yüksekti. Matzeliger, ayakkabı sanayiine adeta yeni bir soluk getirdi. İcat ettiği makineyle bir ayakkabı, yaklaşık 3 dakika içinde makineden çıkabiliyordu. Böylece ayakkabı maliyeti de düşürülmüş oluyordu.
SOKAK SÜPÜRÜCÜSÜ : 1896’ da C.B. Brokks, sokak süpürücüsünü icat etti. İlk sokak süpürücüleri 1896’ da yollara çıktı ve sokakları süpürmeye başladı. İnsanlara thaf gelen görüntüsüne rağmen zamanla halk daha temiz caddeler için bu araçları kabullendi.
YÜZME HAVUZU : Gaius Maecenas yüzme havuzunu geliştirdi. MÖ 2500 yıllarında bile Mısırlılar’ ın, Romalılar’ ın ve Yunanlar’ ın havuz kullandıkları bilinmektedir. Yüzme havuzlarının popülerlik kazanması çok daha sonralara rastlamaktadır. 1837’ de Londra’ da 6 bölümden oluşan büyük bir yüzme havuzu inşa edilmişti. 1896 tarihinde ise Olimpiyatlar’ a yüzme yarışlarının dahil edilmesiyle havuzlar yaygınlık kazanmıştır.
ELEKTRİK BATARYASI : 1799’ da Alessandro Volta, ilk elektrik bataryasını geliştirdi. Volta, elektrik akımını elde edebilmek için çinko ve gümüş tabakaları kullanıyordu. Sonunda ikisini bir arada kullanarak “pile” adını verdiği sistemle ilk bataryayı üretti. 1866’ da Georges Leclanche adlı Fransız mühendis, Volta’ nın kuru bataryasına alternatif ıslak bataryayı icat etti. Böylece dünyanın en yaygın olarak kullanılan çinko karbon bataryası geliştirildi.
ATILABİLİR CEP TELEFONU : 1999’ da Randice_lisa Altschul, sadece 3 kredi kartı kalınlığında olan atılabilir bir cep telefonu geliştirdi. Bu telefon normal bir cep telefonundan farksızdı. 60 dakika konuşma süresine sahipti. Genç mucide, neden böyle bir şey icat ettiği sorulduğunda şu cevabı vermişti : “Cep telefonlarımı kaybetmekten bıkmıştım.”
DVD TEKNOLOJİSİ : 1995’ te DVD teknolojisi geliştirildi. DVD’ ler, insanoğlunun hep en kaliteliye doğru yaptığı yolculuğun bir sonucudur. Kompakt disklerden sonra daha kaliteli ses ve görüntü nasıl elde edilebilir diye düşünen bilim adamları, CD_ROM’ lardan çok daha fazla bilgi saklama kapasitesine sahip DVD teknolojisine ulaştılar. Bir CD_ROM yaklaşık 700 MB alan sunarken bir DVD, kullanıcısına yaklaşık 4.7 GB alan sunar. Bu da yaklaşık bir CD_ROM’ un 6 katı kadar bir kapasite anlamına gelmektedir.
ALIŞVERİŞ MERKEZİ : İlk alışveriş merkezi fikri 1922’ de doğdu. Nichols adlı bir şirket, bir alışveriş merkezi yapılırsa insanların daha fazla ziyaret edeceğini ve daha karlı olabileceğini düşünerek ilk alışveriş merkezini Edina-Minnesota’ da inşa etti. Sonuç tam beklenildiği gibi olmuştu. İnsanlar tüm mağazaları bir arada bulabildikleri bu yeri çok sevmişlerdi.
ALIŞVERİŞ ARABASI : 1936’ da Sylvan Goldman, alışveriş arabasını icat etti. Goldman, Oklahoma City’ de bir manav sahibiydi. Müşterilerinin daha rahat alışveriş yapabilmelerini sağlamak için üç tekerlekli bir alete sepet bağlamıştı. Dükkanının müşterileri artmaya başlayınca yakın arkadaşı Fred Young ile arabayı yeniden tasarladı ve bugünkü şeklini verdi.
BLUE – JEAN : Levi Strauss, 1873 yılında madencilerin ve petrol işçilerinin giymesi için bir pantolon tasarladı. Blue – jean pantolonlar o kadar tutuldu ki bugün bir blue – jean pantolonu olmayan insan bulmak zordur. Bu pantolonların önemli bir özelliği, ayrım olmaksızın herkesin, gündelik hayatında rahatça giyebilmesidir.
ATM MAKİNELERİ : İlk ATM ( Automatic Machine ) fikri, Don Wetzel’ in aklına Dallas Bank’ ta para çekme kuyruğunda geldi. Makine mühendisi Tom Barnes ve elektrik mühendisi George Chastain bu fikri geliştirdiler. 5 milyon dolara mal olan ilk ATM, 1973 yılında New York’ ta Chemical Bank’ ta uygulandı.
BARKOD SİSTEMİ : 1952’ de Bernard Silve, barkod sistemini icat etti. Barkod sistemi ile market veya süper market gibi yerlerde kasiyerlerin daha az hata yapmaları planlanmaktaydı. Kasaya gelen ürünün barkodu optik okuyucuya tutulduğunda ürünün fiyatı ekranda beliriyor ve toplama ilave edilebiliyordu.
MODERN BUZDOLABI : 1923’ te Balzer Von Platen ve Carl Munters modern buzdolabını tasarladı. Platen ve Munters, günümüz buzdolaplarına en yakın buzdolabı tasarımını yapmışlardı. Daha sonra buzdolapları geliştirilip soğutma sisteminde freon gazı kullanılmaya başlanıldı.
FREON GAZI : 1928’ de Thomas Midgley ve Charles Kettering, freon gazını buldular. Freon gazı, buzdolaplarının çalışması için çok gereklidir. Freon’ u bulan bu iki mucit, aslında buzdolabının ya da klimaların çalışma prensiplerini de belirlemeye yardımcı olmuş sayılıyordu. Freon, yoğunlaştığı sırada etrafını soğutma özelliğinden dolayı soğutma sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
MODERN ELEKTRİKLİ SÜPÜRGE : 1908’ de Murray Spangler, ilk modern elektrikli süpürgeyi geliştirdi. Amerikalı mucit Spangler, hafif bir elektrikli süpürge icat etmişti ve süpürgesi oldukça pratikti. William Hoover, bu mucidin icadını satın alıp kendi fabrikasında üreterek piyasaya sürdü. Makine, kısa sürede çok başarı kazanmıştı.
DAKTİLO : Bir gazetenin yazı işleri müdürü olan Christopher Scholes, 1867’ de daktiloyu icat etti. Önce numaralama makinesi olarak tasarladığı makineyi, sonraları daktiloya çevirmeye karar verdi. Scholes, 30’ a yakın makine tasarladı ve sonunda bugün kullandığımıza yakın bir klavye ortaya çıktı. İcatlarından hiç para kazanamadı fakat daktilo kısa bir sürede yaygınlaştı.
SAÇ BOYASI : 1907’ de Eugene Schueller, saç boyasını geliştirdi. L’oréal firmasının kurucusu olan Schueller, sentetik saç boyasını bulmuş olmasından ötürü mucitler arasındaki yerini almaktadır. O zamana kadar kadınlar, bitkisel kök boyaları sürerek saçlarının renklerini değiştirebiliyorlardı. Schueller’ in saç boyalarıyla kadınlar artık diledikleri renge saçlarını rahatça boyayabiliyorlar.
TIRNAK CİLASI : Tırnak cilası, MÖ 3000 yıllarında kullanılmaya başlandı. Çin’ de kadınlar tırnakları için yumurta beyazı, jelatin, balmumu ve kına kullanıyorlardı. Bugün tırnak cilası olarak satılmakta olan madde aslında otomobiller için kullanılan parlatıcıdan farksızdır.