ÇİZGİ ROMAN TARİHİ KISACA

İlk yıllar

Çizgi romanlar resimler yardımıyla bir hikâyenin anlatıldığı bir sanat türüdür. İlk örneği 1886 yılında gazetede yayınlanan Sarı Çocuk’tur. Bu çizgi romanı özel yapan şey, olayların tek bir karakter üzerinden gelişmesi ve resimlerin yanında yazıların da kullanılmasıydı. İlerleyen yıllarda çizgi romanlar dergi boyutunda yayımlanmaya başladı. Bu sebeple sadece çizgi roman yayınlayan yayınevleri kuruldu.

1930’lu yıllarda çizgi romanlar çok büyük satış rakamlarına ulaştı. En çok satan çizgi romanlardan biri de Superman’di. Bu çizgi romanlar gençler arasında salgın gibi yayılmıştı. Zamanın kültürünü çok ciddi bir şekilde etkilemişti. En çok satılan çizgi roman türü ise fantastik süper kahraman çizgi romanlarıydı.

İkinci dünya savaşı sonrası
2. Dünya Savaşı sonrası süper kahraman çizgi romanları popülerliğini yitirdi. Onun yerine suç, gerilim, polisiye, bilim kurgu konularını işleyen çizgi romanları popüler oldu. Fakat bu çizgi romanlarda uzun süre dayanamayıp halkın tepkisini çekti. Çünkü çocuklar için yapılan çizgi romanların suç içeren konuları işlemesi uygunsuz bulundu.

Marvel Dönemi

60’lı yıllarda Marvel adındaki bir şirket çizgi roman piyasasını yeniden canlandırdı. 2. Dünya Savaşı’ndan sonra popülerliğini kaybeden süper kahraman çizgi romanları geri döndü. Marvel şirketinin sahibi Stan Lee süper kahramanlara insan özellikleri de ekledi. Böylece süper kahramanlar halkın içine karıştı ve büyük suçların yanısıra sıradan dertlerle savaşmaya da başladılar. Artık onlar da aşık oluyor, iş arıyor, maddi sorunlar çekiyordu.

Modern zaman

Modern zamanlarda çizgi romanlar çocukların yanısıra yetişkinlerin de okuduğu bir tür haline geldi. Sadece çocuklar için üretilen çizgi romanlarda vardı, ama sadece yetişkinler için olanlar da üretilmeye başlandı. 2000’li yıllarda Hollywood çizgi romanları sinemaya aktardı. Böylece çizgi romanlar yeniden popülerleşti. Bu popülerlik sayesinde çizgi romanlar oyunlara da dönüştürüldü.

Manga

Çizgi roman piyasasını uzun yıllar elinde bulunduran Amerika’da durum böyleyken Japonya’da da çizgi romanlar çok popülerdi. Japon çizgi romanlarına ‘manga’ denir. Mangalar çizgi romandan daha geniş bir konu çeşitliliğine sahiptir. Aksiyon, romantizm, iş hayatı, spor, tarih, bilim kurgu, komedi, korku, gerilim gibi birçok konu işlenebilir. Bu sebeple her yaştan insana hitap eder. Çizim olarak da mangalar çizgi romandan farklıdır. Karakterler büyük gözlere ve uzun bacaklara sahiptir. Bunun sebebi mangaların yaratıldığı ilk yıllarda bütün dünyada çizgi karakterlerin böyle çizilmesidir. Bu çizim şekli mangalarda değiştirilmemiştir.

Türkiye’de çizgi roman

Türkiye’de çizgi roman serüveni 1930’larda ABD’li bir seri olan ‘Flash Gordon’un ‘Baytekin’ olarak Türkçeleşmesiyle başlar. 1950 ve 60’larda tam bir çizgi roman çılgınlığı yaşanır. Teksas-Tommiks, Zagor gibi yetişkin çizgi roman dergileri her gencin elindedir. Anne-babalarımızdan duyduğumuz, eski Türk filmlerinden gördüğümüz kadarıyla Türkiye’de çizgi roman okumak boş vakit işi olarak algılanır uzun bir süre.Yerli çizgi romanlarımız da vardır. İlk kez 1963’te basılan Karaoğlan bunların en bilinenidir. Günümüzde ise Gırgır, Leman, Penguen, Uykusuz gibi toplumsal sorunlara değinen mizah dergileri yetişkinlerin en büyük eğlenceleri arasındadır. Konuyla ilgili daha fazla bilgi için Levent Cantek’in ‘Türkiye’de Çizgi Roman’ isimli kitabına bakılabilir.