ARİSTO'NUN HAKKINDA BİLGİ - ARİSTOTELES

ARİSTOTELES

Eskiçağ bilgini ve düşünürü (İ.Ö. 384-322). Makedonya'daki Yunan kolonilerinden Stagira'da doğdu. Babası tanınmış bir hekimdi. Aristo, Atina'ya gelerek Akademiye girdi. Orada yirmi yıl Platon'un (Eflatun) derslerini izledi. Hocasının ölümünden (İ.Ö. 348) sonra Atina'dan ayrıldı. Anadolu'da Assos şehrinde ve Midilli'de kurduğu okullarda ders verdi. Aristo, bu dönemde hocasının etkisinden sıyrılmaya başladı. Orijinal eserler hazırladı. Politika ile de uğraştı. Bir süre sonra Makedonya'ya giderek II. Filip'in oğlu İskender'in eğiticisi oldu. İskender, bilimsel araştırmaların değerini ve Yunan kültürünü ondan öğrendi. Aristo, İskender'in kral olması üzerine (İ.Ö. 335). Atina'ya gitti. Burada kurduğu Likeion'da (Lise) dersleri vermeye başladı. İskender'in ölümünden sonra Atina'dan ayrılmak zorunda kaldı. Sokrat gibi öldürülmekten çekiniyordu. Bu durumu, "Atinalılan ikinci bir suikast işlemekten korumak istediği" şeklinde açıkladı.Aristo kısa bir süre sonra Kalkis'te öldü.

Aristo, eserlerinin büyük bir bölümünü, Atina'da Lekion'da ders verdiği sırada yazdı veya tamamladı. Bu eserler, bütün Ortaçağ boyunca insan bilgisinin ulaşabileceği sınırlar olarak kaldı. Aristo, o zamana kadar edinilen bütün pozitif bilimi, kendisinden sonrakilere aktardı. O, kişisel gözlemlerini ve daha önceki buluşları bir sisteme bağlayarak anatomi ve fizyolojinin, mantığın ve felsefe tarihinin gerçek kurucusu oldu. Aristo'ya göre bilimler dört gruba ayrılır: Mantık, metafizik, tabiat tarihi ve ahlâk. Son iki gruba ait yazdığı eserler, özellikle kültür tarihi bakımından önemlidir. Aristo, tabiat tarihi ile, fizik, astronomi, psikoloji, hayvanat, botanik ve madenler bilimini belirtmek istemektedir. Bütün bu alanlardaki araştırmalarında, deney usulüne başvurmuş, bunun için zengin etüt koleksiyonlarını bir araya getirmiş, böylece bilimsel çalışmayı gerçekleştirmiştir. Aristo, aynı yöntemi siyaset biliminde de uygulamış, Yunan ve yabancı devletlere ait 158 anayasa toplatmış, bunları birer birer gözden geçirdikten veya öğrencilerine incelettikten sonra "Politika" adındaki büyük eserini yazmıştır. Aristo, tarihte görülen monarşi, aristokrasi ve demokrasi olmak üzere başlıca üç devlet sistemi üzerinde durmakta, bunların şekilden çok uygulanmasının önemli olduğunu belirtmektedir. Aristo. "Atmalıların Devleti" adlı eserinde, Atina devlet örgütünün, tarih boyunca geçirmiş olduğu değişiklikler hakkında ilginç bilgi vermektedir. Aristo'nun yeteneğini en iyi yansıtan çalışması felsefesidir.